23 November 2005

مصاحبه كيواندخت قهارى ( Deutsche Welle) با عبدالکریم لاهیجی

قطعنامه بين‌المللى در محكوميت نقض حقوق بشر در ايران

بار ديگر در سازمان ملل متحد نقض حقوق بشر در ايران با قطعنامه‌اى محكوم شد.
دويچه وله (صداى آلمان) از دكتر عبدالكريم لاهيجى، رييس جمعيت دفاع از حقوق بشر ايران و نايب رييس فدراسيون بين‌المللى جامعه‌هاى حقوق بشر، دعوت به مصاحبه در باره پيامدهاى اين قطعنامه و موضع‌گيری‌هاى دولت ايران در برابر آن كرد.

مصاحبه گر: كيواندخت قهارى

دویچه وله: آقای دکتر عبدالکریم لاهیجی، قطعنامه‌ پیشنهادی کانادا در محکومیت نقض حقوق بشر در ایران در کمیته سوم سازمان ملل متحد به تصویب رسید. خواهش می‌کنم نخست برای شنوندگان ما به اختصار توضیح بدهید که کمیته سوم سازمان ملل متحد چه نهادی است و چه روندی تا تصویب این قطعنامه طی شده است؟

عبدالکریم لاهیجی: یکی از نهادهای اصلی سازمان ملل متحد شورای اقتصادی ـ اجتماعی است و یکی از وظایف شورای اقتصادی ـ اجتماعی رسیدگی به وضعیت حقوق بشر در کشورهاست و کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل جزو نهادهای وابسته به شورای اقتصادی ـ اجتماعی ست. علاوه بر صلاحیت و حقوق و اختیارات کمیسیون حقوق بشر از طریق شورای اقتصادی ـ اجتماعی و کمیته‌ی سوم مجمع عمومی که جزو نهادی زیرنظر شورای اقتصادی ـ اجتماعی هست، می‌شود یک قطعنامه‌ای را درباره‌ی وضعیت حقوق بشر پس از تصویب کمیته‌ی سوم مستقیما به مجمع عمومی برد، بدون اینکه از گذار کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل رد بشود. و با توجه اینکه طی سه سال گذشته متاسفانه کمیسیون حقوق بشر درباره‌ی وضعیت حقوق بشر در ایران اظهارنظر نکرد و قطعنامه‌ای صادر نکرد، این برای سومین بار است که از این طریق قطعنامه‌ای به مجمع عمومی می‌رود، و اضافه کنم که بیش از ۳۰ کشور، از جمله کانادا، طرح این قطعنامه را قبلا تسلیم کمیته کرده بودند و امسال هم با اکثریتی بیش از سال گذشته به تصویب کمیته رسید و به مجمع عمومی سازمان ملل طی روزهای آینده خواهد رفت.

دویچه وله: پس این قطعنامه فقط پیشنهاد دولت کانادا نبوده است.

عبدالکریم لاهیجی: نخیر و همانطور که قبلا گفتم بیش از ۳۰ کشور و از جمله کانادا تقدیم کرده بودند.

دویچه وله: مضمون این قطعنامه چیست؟

عبدالکریم لاهیجی: مضمون این قطعنامه باز چون یک عده‌ای ممکن است فکر کنند موضوعی که جمهوری اسلامی طی روزهای اخیر خیلی روی آن پافشاری کرده است، اینکه چون کانادا جزو تقدیم کنندگان این قطعنامه هست، فقط محدود به قتل ناشی از شکنجه‌ی زهرا کاظمی ست. به اینصورت نیست، در سال گذشته هم به اینصورت نبود و اصلا نمی‌تواند به اینصورت باشد. چون قطعنامه مربوط به وضعیت حقوق بشر در ایران است. ایرانی که متاسفانه همچنان در صدر لیست کشورهایی ست که مجازات اعدام در آن اجرا می‌شود، حتا درباره‌ی اطفال زیر ۱۸ سال، با وجود اینکه عهدنامه‌ی حقوق کودک را امضا کرده است. ایرانی که در آن آزادی بیان و عقیده و مطبوعات روز به روز به وخامت بیشتری می‌گراید و وضعیت روزنامه‌نگارانی، مثل اکبر گنجی. ایرانی که قوه قضاییه‌اش نه فقط مستقل نیست، زیر نفوذ حکومت است، متاسفانه اهرم سرکوب و اختناق است. وضعیت اقلیت‌های مذهبی، قومی، کشتارهای اخیر در کردستان و متاسفانه دستگیری‌های وسیع، چه در کردستان و چه در خوزستان. تمام این‌ها در این قطعنامه در بندهای مختلف آمده و نشانی می‌دهد از اینکه متاسفانه وضعیت حقوق بشر در ایران هرروزه و هرماهه و هرسال رو به وخامت بیشتری می‌گراید.

دویچه وله: آقای لاهیجی، تصویب این قطعنامه به چه معناست، چه پیامدی دارد؟

عبدالکریم لاهیجی: تصویب این قطعنامه به اینصورت است که جامعه‌ی بین‌المللی نمی‌تواند نسبت به وضعیت حقوق بشر در یک کشوری بی‌تفاوت باشد و باز، با توجه به اینکه در مجمع عمومی مطرح می‌شود، یک پیامی ست برای دبیرکل سازمان ملل و هیاتی که از طرف وی مامور بازرسی و مورد تجدیدنظر قراردادن منشور سازمان ملل بوده است. می دانید که یکی از مسایلی هم که مورد بررسی آنها قرار گرفت، وضعیت کمیسیون حقوق بشر است که قرار است بصورت شورای حقوق بشر، مثل شورای امنیت، تغییر شکل بدهد، بصورت شورای دائمی دربیاید و موضوع هم باید در ماه دسامبر در دستور کار مجمع عمومی قرار بگیرد. و ما این امید را داریم که وضعیت حقوق بشر بصورت یک کار اصلی و پایه‌ای سازمان ملل دربیاید و کشورهای عضو سازمان ملل نتوانند به حقوق بشر به اینصورت مستمر و فاحش، که در جمهوری اسلامی ما مشاهده می‌کنیم، بی‌اعتنا باشند و حقوق بشر را نقض کنند. بنابراین، باید طی هفته‌های آینده، چه در ارتباط با تصویب این قطعنامه در مجمع عمومی سازمان ملل، چه در ارتباط به اینکه اصولا سازمان ملل مجمع عمومی با حقوق بشر و نهادی که باید درباره‌ی حقوق بشر و احترام به حقوق بشر در همه‌ی کشورها تصمیم بگیرد چه تصمیمی اتخاذ بکند، به عقیده‌ی من ما مدافعان حقوق بشر طی هفته‌های آینده مواجه با یک وضعیت بسیار استثنایی خواهیم بود که ببینیم دبیرکل سازمان ملل و مجمع عمومی سازمان ملل در این باره به چگونه اتخاذ تصمیم خواهند کرد و درآینده، در ارتباط با وضعیت حقوق بشر در کشورهای مثل ایران،‌ سازمان ملل می‌خواهد چه بکند. یعنی آیا فقط به تصویب یک قطعنامه بسنده خواهند کرد، یا اینکه نه! از تصویب قطعنامه جلوتر خواهند رفت و کشوری را که حقوق بشر در آنجا نقض می‌شود به یک صورتی زیر فشار می‌گذارند که از این نقض مستمر و فاحش حقوق بشر واقعا جلوگیری بشود.

دویچه وله: اگر اجازه بدهید، می خواهم به موضعگیری دولت ایران در برابر قطعنامه‌ای که تصویب شده است بپردازم. دولت ایران کانادا را متهم می‌کند به اینکه با پیشنهاد قطعنامه اهداف سیاسی را دنبال می‌کند! نظر شما دراینباره چیست؟

عبدالکریم لاهیجی: اصولا حقوق بشر یک مقوله‌ی سیاسی ست، برای اینکه حقوق بشر در ارتباط با چگونگی حمایت حقوق بشر بطور کلی، یعنی حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی در کشورهای مختلف از سوی حکومت‌هاست. بنابراین، مقوله مقوله‌ای سیاسی ست. آیا دولت کانادا یا هر دولت دیگری که مدعی نقض حقوق بشر در ایران هست، براساس مدارک و شواهد این قطعنامه را به مجمع عمومی تقدیم کرده است، یا اینکه فقط می خواسته از این طریق به اصطلاح یک اختلاف حسابی که با جمهوری اسلامی داشته است، آن را به یک صورتی جبران بکند و مطرح بکند. وقتی ما می‌بینیم که در این قطعنامه و در همه‌ی قطعنامه‌هایی که طی سالهای اخیر راجع به ایران صادر شده است، وضعیت حقوق بشر بصورت عینی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در گذشته جمهوری اسلامی می‌گفت، آمریکا به اصطلاح استفاده‌ی سیاسی و ابزاری از حقوق بشر می‌کند، حالا کاناداست. اما آن چیزی که به عقیده‌ی من باید به جمهوری اسلامی تفهیم بشود اینست که دیگر دوران چنین شعارهایی گذشته است. وقتی که در روزنامه‌های داخل ایران روزی نیست که خانواده‌ی زندانیان سیاسی و در صدر آنها عبدالفتاح سلطانی، اکبر گنجی، ناصر زرافشان راجع به وضعیت زندانی‌هایشان اعتراض نکنند، روزی نیست که راجع به وضعیت حقوق بشر در ایران در اخبار داخلی موضوعی نباشد،‌ چطور اینها می‌توانند با نهایت بی‌شرمی، بی آزرمی بگویند که دولت کانادا یا کشورهایی که این قطعنامه را تسلیم کرده‌اند فقط فقط دنبال اهداف سیاسی بوده‌اند. به عقیده‌ی من پاسخ اش اینست که وضعیت حقوق بشر در ایران بهتر بکنند، حقوق بشر در ایران نقض نشود، تا هیچ کشوری نتواند از نقض حقوق بشر در ایران بهره برداری سیاسی بکند.

دویچه وله: آقای لاهیجی، در اخبار خواندیم که در جلسه‌ی رای گیری در مورد این قطعنامه روسیه و زیمبابوه پشتیبانی کرده‌اند از اینکه مورد نقض حقوق بشر ایران اصلا بررسی نشود! انگیزه‌ی این دو کشور از این موضعگیری چه می‌تواند باشد؟

عبدالکریم لاهیجی: برخلاف آنچه جمهوری اسلامی می‌گوید، موضع‌گیری کشورهایی مثل روسیه و زیمباوه موضع‌گیری صددرصد سیاسی ست. سیاسی به آن معنای حساب‌های سیاسی و زدوبندهای سیاسی. یعنی اینکه می‌دانید این دو کشور کشورهایی هستند که وضعیت حقوق بشر در آنجا کم و بیش مثل جمهوری اسلامی ست و متاسفانه جزو مشتریان همیشگی و پروپاقرص نهادهای حقوق بشری هستند. و آنها بخاطر منافع سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی‌شان، سیاسی ـ دیپلماتیک در ارتباط با زیمباوه و اقتصادی در ارتباط با روسیه، بويژه در پرونده‌ی اتمی، یک چنین معاملات دیپلماتیکی با جمهوری اسلامی می‌کنند. آنروزی هم که وضعیت حقوق بشر در روسیه، بويژه در ارتباط با جنایات جنگی که طی سالهای گذشته در چچن انجام دادند، مورد بررسی قرار بگیرد، آنزمان هم جمهوری اسلامی به نفع روسیه کنار خواهد آمد. بنابراین، مسلم است که درکریدورهای سازمان ملل و در روابط بین کشورها، متاسفانه، همیشه این سیاست بازی ها معمول بوده و همچنان معمول خواهد بود.

http://www2.dw-world.de/persian/interviews/1.162263.1.html