شکل امروزی "اوردالی" در ایران، با نام "بازجویی فنی" رواج دارد
محمدرضا نسب عبداللهی
یکی از روش هایی که در طول تاریخ برای تعقیب و کشف جرم به کار گرفته می شده،سیستم اتهامی بوده است.از نظر تاریخی این سیستم،کهنه ترین روش رسیدگی به پرونده های قضایی است.در سیتم اتهامی،مهم ترین راهکار اثبات حقایق،یاری جستن از روش "اوردالی"(ordalie)بوده است.به این ترتیب که هرگاه "متهم"برای اثبات بی گناهی خود نمی توانسته است دلیلی بیاورد،سوگند او نیز پذیرفته نمی شده است و ناگزیر به اوردالی تن می داد.اوردالی دارای دو روش "گرم" و "سرد" بوده است.در روش گرم از روغن داغ یا آتش و یا آهن گداخته و در روش سرد از زهرهای مختلف برای اثبات بی گناهی متهم بیچاره استفاده می شده است.به عنوان نمونه متهم را به داخل آتش می انداختند،چنانچه سالم بیرون می آمد،بی گناهی او ثابت می شد.
در سیستم اتهامی دو ویژگی آشکار است:نخست آنکه متهم در ذات خود مجرم انگاشته می شود.دوم آنکه در این سیستم متهم باید با تحمل شکنجه های وحشتناک،بی گناهی خود را ثابت کند.
هر چند سیستم اتهامی،روشی کهنه است و به گذشته های دور تاریخ تعلق دارد ولی این سیستم کهنه ی تاریخی،در تاریخ جا نمانده است و همگام با آن،جلو آمده است.
شکل امروزی "اوردالی" در ایران،با نام "بازجویی فنی" رواج دارد.عبارت "بازجویی فنی"برای خوانندگان روزنامه ها،نامی ناآشنا نیست.هر جا در صفحات حوادث روزنامه ها،رخدادی نقل شده است،در متن آن به "بازجویی فنی" اداره ی آگاهی(وابسته به نیروی انتظامی حکومت ایران)نیز اشاره ای شده است.
بازجویی فنی چیست؟
به سخن کوتاه،در ایران با حکم دادگاه،متهمان برای تحقیقات به اداره ی آگاهی تحویل داده می شوند.در اداره ی آگاهی اما تحقیقات با آنچه که در معرفی این کلمه در دیکشنری ها آمده است،معنای متفاوتی دارد.دامنه ی تحقیقات در اداره ی آگاهی از "سیلی زدن به متهم تا آزارهای شدید جسمی و روحی" را در بر می گیرد.
در مدتی که در زندان و در میان زندانیان عادی و غیر سیاسی بودم از فرصت استفاده کردم و با جمع زیادی از زندانی ها به گفت و گو نشستم.همه ی آن هایی که در این گفت و گوها شرکت می کردند؛با نفرت از بازجویی های اداره ی آگاهی سخن می گفتند.تعدادی هم بودند که با نمایان کردن آثار آزارهای جسمی،از ستمی که بر آن ها رفته بود،پرده بر می داشتند.شکنجه هایی مانند"جوجه کباب،دستبند قپانی،آویزان کردن و...". آن ها می گفتند زیر این شکنجه ها،آدمی به جرم های ناکرده هم اقرار می کند.بازجویی فنی یعنی همین.از این روست که هرگاه در متن خبری به نام "بازجویی فنی"بر می خورم؛حال و روز ناگوار متهم نگون بخت به سان فیلمی در مقابل دیدگانم به نمایش در می آید.
زندانیان عادی از اینکه کمتر کسی به سخن آن ها گوش می دهد،گلایه داشتند.آن روزهایی که در زندان بودم با خود پیمان بستم که پس از آزادی،از درد آن ها که درد بسیاری از زندانیان عادی است،سخن بگویم و امروز چنین کرده ام.هر چند که می دانم حال و روز آن ها تفاوتی نخواهد کرد و این برایم بسیار آزار دهنده است.
http://mortad.blogsky.com/?PostId=10
