روز پنجشنبه با احساس بدی سر کار رفتم. یعنی منتظر وقوع اتفاقی بودم، نه تنها من، بلکه خیلی از روزنامهنگاران همین احساس را داشتند. باید قیافه بچههای تحریریه را میدیدی تا می فهمیدی اضطراب یعنی چه.
بعضیها آن روز به طور ناخودآگاه زیادی سمت پنجرهها می رفتند تا ببینند بیرون خبری هست یا نه؟ گروههای مختلف راهی مصلی شده بودند، از جمله نیروهای بسیج.
نزدیک ظهر بود که یکی از بچهها صدای رادیو را بلند کرد. حمله رهبر به مطبوعاتی که پایگاه دشمن شده بودند...یا حضرت عباس! و چند دقیقه بعد، از مردم خواسته شد که سر خود اقدام نکنند و قوه قضائیه کار را در دست بگیرد.
آن روز تحریریه بیش از حد شلوغ بود. انگار بیشتر بچههای صبح امروز و آفتاب امروز حاضر بودند. اتفاقات چند ماه اخیر را میشد جور دیگری دید؛ حمله آیتالله مصباح یزدی به مطبوعات و روزنامهنگاران در نماز جمعه، ماجرای تحصن قم، انتخاباتی که مطبوعات نقش زیادی در پیروزی دوم خردادیها داشتند، ترور حجاریان، اصلاح قانون مطبوعات و امروز...حالا پایگاه دشمن هم شدیم.
راستش احساس درد بدی تمام وجودم را گرفت. انگار روزنامه کیهان دارد مملکت را به جلو میبرد. و از آن بدتر، چرا خاتمی ساکت است؟ یعنی چه اتفاقی دارد می افتد.
بوی باروت میآمد.
عصر که به خانه رفتم، با تاسف به آرشیو کاریکاتورهایم نگاه میکردم. با چه احساسی و با چه امیدی این همه کار را بعد از دوم خرداد کشیده بودم. و میدانستم سخنرانی رهبر در مصلی معنایش چیست. شانس آوردیم دوران آیتالله خمینی نبودیم! حد اقل فضا از آن سالها خیلی بهتر شده بود و مطمئنا به خاطر اتهاماتی اینچنین، سر از خاوران در میآوردیم.
روز بعدش شنیدم که مدیران مسوول با مهاجرانی جلسهای دارند تا در باب سخنان رهبر مشورت کنند. یعنی امیدوار بودند فرجی بشود؟ همه اتفاقات مورد نظر جناح راست قبل از افتادن مجلس به دست جناح چپ داشت می افتاد.
جلسه مدیران مسوول روز شنبه با مهاجرانی برگزار شد. خیلیها متعجب از اینکه متبوعات پایگاه دشمن شناخته شده بود.
روز شنبه ۳ اردیبهشت، یکی از تاریخیترین و در عین حال تلخترین روزهای کاری مطبوعات ایران است. روزی که اکبر گنجی دستگیر شد. روزی که جلسه وزیر ارشاد با مدیران مسوول برای تبیین سخنان رهبری برگزار، و نتیجهاش قتل عام مطبوعات در روز بعدش بود...
همه ما منتظر نتیجه جلسه مدیران مسوول با وزیر بودیم. آنهم با سخنانی همراه شد که به گمان من باعث تحریک قوه قضاییه گشت.
عمدا متن نسبتا کاملش را به نقل از ایسنا اینجا می آورم که تا حد ممکن چیزی از قلم نیافتد:
دكتر سيد عطاء الله مهاجراني وزير فرهنگ وارشاد اسلامي پس از جلسهي مشترك بامديران مسؤول و سردبيران مطبوعات در جمع خبرنگاران حضور يافت و به پرسشهاي آنان پاسخ گفت.
وي با اشاره به نشست مشترك خود با مديران مسؤول مطبوعات كه پس از بيانات مقام معظم رهبري برگزار شده بود گفت: در اين جلسه ديدگاههاي مقام معظم رهبري در مورد مطبوعات مورد بحث و بررسي قرار گرفت و مديران مسؤول با توافق و همراهي نسبت به بيانات ايشان، از حمايت رهبر معظم انقلاب از تكثر و تنوع مطبوعات اظهار رضايت كردند.
مهاجراني افزود: هيچ كدام از مديران مسؤول شركت كننده در جلسه به اين باور نيستند كه در مطبوعهي تحت اختيار آنان هيچ اشتباه و خطايي صورت نميگيرد، اما در عين حال خواستار ديدار اعضاي هيات نظارت، انجمن صنفي و روزنامهنگاران با رهبري و رئيس جمهور شدند تا مسائل را رودرو با آنان مطرح كنند.
وي در پاسخ به پرسش خبرنگار كيهان در مورد توصيهاش به روزنامهنگاران مبني بر اين كه با صبوري و مدارا مطلب بنويسند اظهار داشت: به برخي از نظراتي كه در روزنامهها مطرح ميشود توسط عدهاي از نمايندگان و گاه برخي روزنامهنگاران ديگر به ديد مطالب خائنانه نگريسته ميشود و از آن روزنامهنگاران با واژهي خائن ياد ميشود . از اين رو واژهي مدارا، را به اين دليل به كار بردهام كه خود روزنامهنگاران مطلبي را ننويسند كه موجبات مخدوش شدن فضا عليه آنان را ايجاد كند.
مهاجراني در پاسخ به پرسش ديگر در مورد اين كه آيا تعريف روشني از نگرانيهايي كه از سوي مقامات ايراني در مورد به خطر افتادن امنيت ملي ، نظم عمومي و مقدسات ابراز ميشود وجود دارد، گفت: به نظرمن اگر يك بار قانون مطبوعات را بخوانيم در تفسير مباحث مطرح شده با مشكل مواجه نخواهيم شد. مطبوعات طبق قانون اساسي در بيان مطالب آزادند مگر آنكه در مباني ديني و حقوق عمومي اخلال كنند.
وي در پاسخ به پرسش خبرنگار راديو فرانسه مبني بر اظهار گلهمندي برخي مديران مسؤول مطبوعات از بيانات مقام رهبريرهبري نيستند و از طرفي هم وجود خطا و اشتباه در مطبوعهي تحت نظارت خود را نيز انكار نميكنند. مديران مسؤول معتقدند اگر نفوذي يا عنصر ضد انقلابي در مطبوعات باشد جستجو براي يافتن او وظيفهي دستگاههاي اطلاعاتي كشور است و از سويي تنها در مطبوعات نبايد به دنبال نفوذيها و عناصر ضد انقلاب گشت، چنانچه اين افراد حتي در تاريخ انقلاب به حزب رياست جمهوري نيز رخنه كردند و باعث شهادت تعداد زيادي از مسؤولان كشور شوند.
دربارهي تبديل مطبوعات به پايگاه دشمن ، تصريح كرد: مجموعهي مديران مسؤول ما افراد شناخته شدهاي هستند و سوابق مشخص در انقلاب دارند. حرف بسياري از آنان اين بود كه در موضع دشمن نسبت به نظام و
وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي همچنين دربارهي خروج مطبوعات از فضاي بحران و عصبيت گفت: ما نبايد دچار اين اشتباه شويم كه مطبوعات بحرانها را ايجاد ميكنند و مطبوعات در يك فضاي بحراني زندگي و آن را گزارش ميكنند و گرنه مگر قضيهي قتلهاي زنجيرهاي حادثهي كوي يا ترور حجاريان را مطبوعات ايجاد كردند؟ مطبوعات فقط به آنچه به عنوان نقطههاي بحران در جامعه اتفاق ميافتد ميپردازند و البته بزرگنماييها و كوچكنماييهايي هم ميكنند.
مهاجراني در پاسخ به اظهارات خبرنگار جوان مبني بر اين كه وي به دنبال ارائه يك تصوير شفاف و بدون خش از مطبوعات است و هنوز نظر صريح خود رادر مورد بيانات رهبري مبني بر اين كه برخي مطبوعات به پايگاه دشمن تبديل شدهاند، بيان نكرده است اظهار داشت: نظر من اين نيست كه مطبوعات مثل آينههايي صاف و شفاف همه حقايق را انعكاس ميدهند . همان طور كه گفتم خود مديران مسؤول و روزنامهنگاران به وجود خطا و اشتباه در كارشان اعتراف ميكنند و تعداد تذكرهايي كه معاونت مطبوعاتي و هيات نظارت به آنها ميدهد هم نشان دهندهي اين عقيدهي ماست. مديران مسؤول شركت كننده در جلسه ميخواستند گلهمندي خود را از اين سخن رهبري به عنوان پدري شفيق به گوش ايشان برسانند. خود مقام رهبري هم در سخنراني خود از سلامت بسياري از روزنامهنگاران و مديران مسؤول ياد كردند، مديران مسؤول معتقدند اگر احساس كنند كه ثمرهي كار آنان دشمني است خودشان روزنامههايشان را تعطيل خواهند كرد.
وي در پاسخ به پرسش خبرنگار جامجم مبني بر اين كه چرا پس از بيانات مقام رهبري با اين سرعت مديران مسوول را جمع و با آنان صحبت كرديد، تصريح كرد: اين جلسه چهارمين جلسهي مشترك ما با مديران مسؤول در طول ماه گذشته بود. اگر اين جلسه را نميگذاشتيم حضرتعالي گله ميكرديد كه چرا پس از بيانات رهبري تشكيل جلسه نداديد؟ و حالا هم كه نشست مشترك برگزار شده است اين طور مي گوييد.
وي در پاسخ به خبرنگار جامجم كه از وي پرسيد آيادر جلسه به نقطهي مشتركي رسيدهايد و فكر نميكنيد اگر دغدغههاي رهبري با اين جلسات حل شده بود ، آن را آن گونه مطرح نميكردند؟ گفت: ما متناسب با تواناهايي خود و در محدودهي قانون عمل كردهايم.
سخنگوي دولت در پاسخ به پرسش هفتهنامهي شما مبني بر اين كه چرا سخنگوي دولت معتقد به قانونگرايي هنوز موضع خود را در مورد مسائل مختلف از جمله كنفرانس برلين مطرح نكرده است؟ و اين انتقادات از زبان اعضاي ديگر كابينه چون وزير آموزش و پرورش مطرح ميشوند اظهار داشت: وقتي بحثي در كابينه مطرح نشده باشد سخنگوي دولت هم نميتواند اظهار نظري نمايد و من هم ضرورت ندارد هر بحثي را به عنوان سخنگوي دولت مطرح كنم.
وي در پاسخ به ديگر پرسش خبرنگار جام جم مبني بر اين كه صبح امروز عليرغم وجود مشكل قانوني به كار خود ادامه ميدهد، آيا اگر اين اتفاق براي روزنامههاي رسالت و يا نشريه شما افتاده بود چنين همكاري صورت ميگرفت؟ اظهار داشت: در مورد روزنامه صبح امروز همه ميدانند كه آقاي حجاريان هوشمندي كامل خود را به دست آورده است وشبههي عدم نظارت وي بر روزنامه از بين رفته است . از سويي من مطمئن هستم اتفاقي كه براي حجاريان افتاد براي مديران مسؤول رسالت و شما نخواهد افتاد.
دكتر مهاجراني در پاسخ به پرسش هفتهنامهي سياست در مورد شركت جمليه كديور در كنفرانس برلين ضمن انتقاد از مطلب نقل قول شده از قول وي در مورد شمسالواعظين در اين هفتهنامه گفت: خانم كديور به عنوان يك فرد صاحبنظر و صاحب راي،ايشان جانانهترين ومتينترين دفاع را از نظام جمهوري اسلامي و انقلاب كردهاند. از سوي ديگر شركت كنندگان در اين كنفرانس نيز كه از درون نظام به آنجا رفته بودند و ما آنها را به بيرون نظام پرت كرديم نيز خواستار پخش كامل فيلم هستند. آقاي جلاييپور ميگفت: آنها به ما ميگفتند شما مزدوران رژيم ايران براي دفاع از آن هستيد و در داخل هم ما را ضد نظام ميدانند . من فكر ميكنم افراد شركت كننده در كنفرانس بايد متن سخنرانيها را به صورت كامل چاپ كنند و فيلم كامل آنرا ، نه فيلم مونتاژ شده نيم ساعته رادر اختيار مردم بگذارند. مواضع خود را در مورد اين كنفرانس اعلام كرده است و امروز هم در نامهاي از آقاي لاريجاني خواستهاند كه صدا وسيما متن سخنرانيهاي افراد را به طور كامل پخش كند. اگر اين فيلم پخش شود خواهيد ديد كه
وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در پاسخ به پرسش خبرنگار آسوشيتدپرس مبني بر ارزيابي وي از سخنان شفاف خاتمي در مورد تبيين اصلاحات گفت: من نظر ايشان را قبول دارم .حرفهاي رئيس جمهور جمعبندي نظرات مطرح شدهي توسط وي در گذشته بود. ايشان اصلاحات را حركتي از درون نظام و نه در برابر آن تبيين كرد و در حقيقت سخنان كساني مثل آقاي جواد لاريجاني كه اتفاقات كنفرانس برلين را به حساب اصلاحات گذاشتند كملطفي و بيانصافي است.
وي در پاسخ به پرسش خبرنگار ابرار دربارهي بيانات رهبري مبني بر اين كه مطبوعات با نصيحت اصلاح نميشوند، اظهار داشت: مساله نصيحت مطرح نيست. بالاخره قانون مطبوعات فراتر از نصيحت است و ما از تمام امكان قانوني خود براي اصلاح مطبوعات استفاده ميكنيم و اگر درست نشدند از اختيارات هيات نظارت نيز استفاده خواهيم كرد. اما به اين نكته توجه كنيد كه مقام رهبري از حضور چهرههاي نفاق چون عبدالله بن ابيها سخن گفتند ،در زمان پيامبر رفتار او با همين عبدالله بن ابي جالب است با وي هيچ برخورد غيرقانوني نشد تا اينكه نفاق وي بر خانوادهاش آشكار شد وحتي فرزندان وي نيز او را طرد كردند.
وي در مورد ترميم كابينه و احتمال تغيير مديريت در وزارتخانهي متبوعش گفت: تمام صحبتهايي كه با من انجام شده در مورد ادامهي كارم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است.
مهاجراني در پاسخ به پرسش خبرنگار رسالت دربارهي برخورد با مصاديق ده پانزده روزنامهاي كه مقام رهبري از آن ياد كرد، گفت: ما طرحي براي برخورد با اين روزنامهها نداريم. و فقط در حيطهي قانون و اختيارات هيات نظارت در مورد آنها عمل ميكنيم. وزارت ارشاد در موضع برخورد با روزنامهها نيست و اين اختيار را ندارد .وظيفهي ما تلاش براي رفع دغدغهها در حيطهي قانون است در مورد مصاديقي هم كه اشاراتي كرديد حتما منظورتان روزنامهي صبح امروز و عصر آزادگان است كه اولي مدير مسؤولش در بيمارستان و دومي سردبيرش به همراه يكي از اعضاي شوراي سردبيري در زندان است. آيا گمان ميكنيد،با اينها بيش از اين بايد برخورد شود يا آنها را بايد اعدام كرد؟
وي در پاسخ به اظهارات خبرنگاري مبني بر اينكه برخورد با مطبوعات خواست رهبري است، گفت: من نظر خودم را ميگويم ولي اگر شما انتظار داريد روزنامهها بدون توجيه قانوني تعطيل شوند امكان ندارد چنانكه مقام رهبري هم در بيانات خود به بحث لزوم توجه به قانون اشاره كردند.
مهاجراني تاكيد كرد: اگر روزي قرار باشد بين جايگاه وزارت و تبديل شدن به وسيله اي براي برخورد غير قانوني با مطبوعات يكي را برگزينم قطعا وزارتخانه را ترك خواهم كرد.
وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در پاسخ به پرسش خبرنگار بيان در مورد بازنگري در قانون مطبوعات از سوي وزارتخانه متبوع خود پس از تشكيل مجلس ششم گفت: خود نمايندگان مجلس ششم اين بازنگري را انجام خواهند داد و نيازي به اقدام دولت نيست. در مورد اصلاحيه هم بايد بگويم كه برخي بندهاي مهم آن چون حذف هيات منصفه خوشبختانه راي نياورد و ما هم در مجلس گفتيم كه هيچ قانوني ابدي نيست. البته آقاي ساوجي هم در پاسخ ما گفتند كه هيچ وزيري هم ابدي نيست.
وي در پاسخ به پرسش خبرنگار ايسنا در مورد بيانيهي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و پيگيري دخالت نهادهاي نظامي در مباحث فرهنگي از سوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اظهار داشت: ما در جلسات مختلفي، با فرماندهان سپاه از جمله سردار وحيدي صحبت كردهايم و سعي داريم برخي سوء تفاهمها را از بين ببريم و به نقاط مشتركي دست پيدا كنيم.
دكتر مهاجراني در مورد پخش فيلم كنفرانس برلين از صدا وسيما گفت:چنين حوادثي براي بسياري از مسؤولان كشور اتفاق افتاده است. بارها به خود من با تخممرغ حمله كردند و حتي در يكي از اجلاسهاي يونسكو آقاي مايور بعد از حملهي منافقان از جاي خود بلند شد و لباس مرا تميز كرد و اين يكي از رسواييهاي بزرگ ضد انقلاب بود كه هيچ گاه از صدا و سيما پخش نشد. كار صدا و سيما باعث شد شعارهاي ضد انقلاب كه به گفتهي يكي از آنان خيلي بايد تلاش ميكردند كه از تلويزيون ايران پخش شود به گوش ايرانيان برسد.
وي بابيان اين نكته كه تنها راه اصلاح اين قضيه پخش فيلم كامل آن است اظهار داشت: يكي از مسائلي كه باعث گلهمندي برخي از دوستان از مطبوعات ميشد ، چاپ عكس زنان بدحجاب در هفتهنامههاي كم تيراژ بود اما هيچ كس در مورد پخش فيلم رقص يك زن نيمه عريان اعتراض نميكند.
مهاجراني با تاكيد بر اين نكته كه فيلم پخش شده از صدا وسيما كاملا مونتاژ شده بود، افزود: سيما بدون رعايت انصاف و اخلاق و عقلانيت اين فيلم را نشان داد كه حتي نويسندهي كتاب هويت از آن به عنوان ادامهي برنامهي هويت ياد كرده است. اميدوارم اين آخرين دستهگلي باشد كه در اين موارد به آب داده ميشود.
مهاجراني همچنين در مورد مطالب نوشته شده درروزنامه كيهان درمورد حضور كديور در اين كنفرانس اظهار داشت: كيهان نوشته بود خانم كديور كه چادري هستند چرا با طفل معصوم و نديمهاش در كنفرانس حضور يافت و آن صحنهها را ديد بايد بگويم اولا خانم كديور در هنگام وقوع آن حوادث در سالن نبود و ثانيا كيهان دختر بزرگ مرا با نديمهي همسرم اشتباه گرفته است.
وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در پايان در پاسخ به پرسش خبرنگار صبح امروز در مورد عدم حضور مديران مسؤول كيهان و رسالت در جلسه گفت: در اين دفتر به روي هيچ كس بسته نيست و من خوشحال ميشدم اگر مديران مسؤول اين نشريات مانند خبرنگارانشان ميآمدند و انتقاداتشان را عنوان ميكردند. اين روزنامهها پارسال هم به خيال تاثير بر استيضاح، جشنواره را تحريم كردند ولي امسال حضور دارند و غرفهي كيهان يكي از بزرگترين غرفههاست.